banner
อังคาร ที่ 7 เดือน สิงหาคม พ.ศ.2561 แก้ไข admin

ผู้แสดงความสามารถบนท้องถนน (ตอนที่ 1) เด็กนักเรียน

 

นางสาวทองพูล  บัวศรี

ผู้จัดการโครงการครูข้างถนน  มูลนิธิสร้างสรรค์เด็ก

 

          เสียงเพลงที่กังวานหวานแววตามท้องถนน  เสียงการสีไวโอลินในทำนองเพลงไทยคลาสลิค   เสียงขลุ่ยเรียกนางเพลงยอดฮิตของนักแสดงความสามารถ   เมื่ออาทิตย์ที่แล้วเริ่มมีเพลงจากละครบุพเพสันนิวาส  ลอยมาตามสายลมจำนวนมาก  เวลาที่เหนื่อยได้ฟังเพลงเหล่านี้ปลอบประโลมใจ บางครั้งก็มีคนตาบอดที่เปิดเพลงเพื่อชีวิต ผสมกับลูกทุ่งเดินตามท้องถนน  เปิดเป็นเพลงที่มีอยู่ในตู้เพลงขนาดเล็ก  บางคู่ก็นั่งลงอยู่กับที่มี เครื่องเสียงไมค์โคโฟน พร้อมลำโพง ตั้งอยู่ ร้องเพลง  ใช้เสียงของตัวเองจริง 

          คนเหล่านี้ต้องไปเกี่ยวข้องกับกฎหมาย พระราชบัญญัติควบคุมการขอทาน พ.ศ. 2559  ครูเองมีสองสถานะ คือ เป็นคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ   กับอีกฐานะหนึ่งเป็นครูข้างถนน คนหนึ่งที่ต้องบนถนน  ตั้งแต่สายสุขุมวิทจนมามาบุญครอง ระยะทางกว่าสิบกิโลเมตร  มีนักศึกษาบางคนที่บอกว่า ครูเดินเร็วมาก ตามไม่ทัน

          ในกฎหมายฉบับนี้จะแยกกลุ่มคนขอทาน กับกลุ่มที่แสดงความสามารถออกจากกัน  โดยเฉพาะการแสดงความสามรถ ไม่ว่าจะเป็นการเล่นดนตรีหรือการแสดงอื่นใดเพื่อให้ได้ซึ่งเงินหรือทรัพย์สินจากผู้ชมหรือผู้ฟัง การขอเงินหรือทรัพย์สินกันฐานญาติมิตร หรือการเรี่ยไรตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมเรี่ยไร ไม่ถือว่าเป็นการขอทาน





          ผู้แสดงความสามารถ หมายความว่า บุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่แสดงความสามารถในศิลปะแขนงต่างๆหรือความสามารถเฉพาะตัว ไม่ว่าจะเป็นการเล่นดนตรีหรือการแสดงอื่นใดซึ่งทำให้ผู้ชมหรือผู้ฟังเกิดความพึงพอใจต่อการแสดงนั้น โดยส่งมอบเงินหรือทรัพย์สินให้เป็นการตอบแทน

          ผู้แสดงความสามารถมีคุณลักษณะ ดังนี้

          -การแสดงดนตรี การแสดงละคร การแสดงนาฎศิลป์  การแสดงงานศิลปะอื่นใด การแสดงกายกรรม  มายากล กีฬา หรือการนำสัตว์มาแสดงความสามารถ

          -การร้องเพลงไม่ว่าจะมีหรือไม่มีดนตรีประกอบ

          -การแต่งกายหรือตกแต่งร่างกายอันเป็นศิลปะเพื่อแสดงแก่ผู้ชม


          สำหรับผู้ใดประสงค์จะเป็นผู้แสดงความสามารถ ไม่ว่าจะเป็นการเล่นดนตรีหรือการแสดงอื่นใด จะต้องมีขั้นตอนคือ

          (1) ผู้แสดงความสามารถผู้นั้นต้องไปขึ้นทะเบียน เพื่อขอมีบัตรประจำตัวเป็นผู้แสดงความสามารถก่อน  ในกรณีที่ขอมีบัตรประจำตัวต้องใช้เอกสาร บัตรประจำตัวประชาชน หรือบัตรที่ทางการออกให้  สูติบัตรสำหรับบุคคลอายุต่ำกว่าเจ็ดปี  หนังสือรับรองการเกิดตามแบบที่กรมการปกครองกำหนด  มีรูปถ่ายขนาด 1 นิ้ว (ถ่ายไม่เกิน 6 เดือน) จำนวน 2 รูป  หลักฐานที่แสดงว่ามีความสามรถ เช่น หนังสือรับรองการอบรมประกาศนียบัตรหรือรางวัลที่ได้รับจากการแสดงความสามารถ หรือสิ่งอื่นใด

          (2) สำหรับผู้ที่ขึ้นทะเบียนต้องแสดงความสามารถในประเภทนั้นๆ ที่ตนเองถนัด  แสดงให้กับคณะกรรมการดู   เมื่อผ่านคณะกรรมการ  ก็จะได้รับบัตรผู้แสดงความสามารถ  ซึ่งบัตรจะบ่งบอกตัวตน พร้อมระบุว่ามีความสามารถในด้านใด  บัตรจะมีอายุครั้งละ 4 ปี  เมื่อบัตรหมดอายุต้องขอบัตรใหม่ภายใน 60 วัน

          (3) ในกรณีที่ผู้แสดงความสามารถ จะแสดงพื้นที่ไหนต้องไปขอต่อพนักงานท้องถิ่นในพื้นที่นั้น  เจ้าหน้าที่พนักงานท้องถิ่น หมาความ ถึง

                   -นายกองค์การบริหารส่วนตำบล สำหรับในเขตองค์การบริหารส่วนตำบล

                   -นายกเทศมนตรี สำหรับในเขตเทศบาล

                   -นายกเมืองพัทยา  สำหรับในเขตเมืองพัทยา

                   -ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร สำหรับในเขตกรุงเทพมหานคร

                   -ผู้บริหารท้องถิ่นหรือหัวหน้าของคณะผู้บริหารท้องถิ่น สำหรับในเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีกฎหมายจัดตั้ง แต่มิใช่องค์การบริหารส่วนจังหวัด

 


          สิ่งที่กล่าวมาทั้งหมดคือหลักกฎหมายที่ให้ผู้แสดงความสามารถปฏิบัติ   แต่ในความเป็นหญิงได้มีโอกาสพูดคุยกับเด็กที่ออกมาแสดงความมารถ หรือคนพิการ ประชาชนทั่วไปที่ออกมาแสดงความสามารถ

          กรณีตัวอย่างของเด็กหญิงเด็กชายที่หิ้วเครื่องทำมาหากิน ขลุ่ย แคน  เป็นเครื่องดนตรีของชาวอีสานบ้านเฮา  มาใช้ชีวิตในเมืองหลวง  นำความสามารถที่มีมาแลกกับเศษเงินของคนเมืองหลวงและนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ

          เด็กหญิง (น้อย)  นามสมมุติ  ติดแม่แม่ของเธอที่มาขายสินค้า ตั้งแต่ถั่วขั้ว  รองเท้าสาน ช้างสาน แล้วมีลูกออมกระดาษทิชชู  นั่งขายทางเท้าระหว่างทางเดินจากอนุสาวรีย์ จนถึงห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่ง  มีกลุ่มคนที่จับจ่ายใช้สอย ตลอดช่วงเย็นมีผู้คนจำนวนมาก  เป็นแหล่งที่นักท่องเที่ยว เดิน กิน ช้อบปิ้ง และเป็นแหล่งที่พักราคาถูกของนักท่องเที่ยวที่แบกเป้มาเที่ยวเอง  เป็นศูนย์กลางในการเดินทางเพราะมีรถไฟฟ้าไปได้ทุกสาย  รถเมล์มีทุกสาย มีแหล่งบันเทิงจำนวนมาก 

          เด็กน้อยจะออกมาพร้อมแม่ช่วงเวลา บ่ายสอง  มานั่งจองที่ เวลาที่เป่าแคน  จะใช้ครั้งละประมาณ  40 นาที  แล้วต้องหยุด เพราะพลังเสียงที่ใช้ต้องใช้มาก  แต่หนูเป่านานกว่านี้จะเหนื่อยมาก  แล้วเวลาช่วงเย็นจะหมดพลัง  เพราะตอนหัวค่ำคนจะเดินเยอะ  จึงเก็บพลังมาใช้ช่วงนี้  ประมาณสักหกโมงเย็นเป่าบ้างหยุดบ้างจนถึงสามทุ่ม  รายได้ตกประมาณ 300-500  บาทต่อวันได้เฉพาะวันศุกร์-วันอาทิตย์   วันจันทร์ถึงวันพฤหัสบดี ได้น้อย  เพราะคนที่เดินไป-เดินมา ส่วนมากเป็นนักศึกษา   กับชาวบ้าน นักท่องเที่ยวไม่ค่อยมี


          สำหรับการขึ้นทะเบียน ไปขอขึ้นทะเบียนที่บ้านมิตรไมตรี  ด้วยเหตุจะได้ไม่ต้องแจ้งว่ามาแสดงที่กรุงเทพมหานคร  แต่ที่อยู่และเรียนหนังสือที่จังหวัดสุรินทร์   ปีหนึ่งจะมาอยู่กับแม่ที่กรุงเทพประมาณ 5 เดือน 

          สิ่งที่เด็กน้อยบอกว่า เหนื่อยเหมือนกันกับการแสดงในแต่ละวัน  แต่แม่บอกว่านักแสดงจริงๆต้องเหนื่อยและฝึกไปเรื่อยๆ  เพราะบนถนนคือสนามการฝึกการแสดง  ถ้าในอนาคตอยากเป็นนักดนตรี หรือเข้างวงดนตรี  ก็ถือโอกาสหาเงินหาประสบการณ์ไปด้วย

 

          ตัวอย่างสองศรีพี่น้อง

          พี่ชายคนโต อายุ 14 ปี เรียนชั้นม.2  น้องคนเล็กที่เรียกเงินจากคนเดินผ่านไป ผ่านมา ชั้นอนุบาล 1  ในช่วงปิดเทอมที่ผ่านมาจะมีการเคลื่อนย้ายสถานที่ทุกวัน และตามช่วงเวลา

          เช้าตั้งแต่ 6.00-9.00  พบที่ทางขึ้นสถานีรถไฟฟ้าหมอชิต  พี่จะเป็นคนเป่าแคน  ส่วนน้องชายคนเล็ก จะเต้นตามเสียงแคน พร้อมตระโกนว่า "ขอเป็นค่าอุปกรณ์การเรียน  ชุดนักเรียน "  ค่าขนมให้ผมด้วย  ผมเดินทางมาไกลจากจังหวัดสุรินทร์

          เด็กทั้งสองคนมีบัตรผู้แสดงความสามารถออกจาก พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ จังหวัดสุรินทร์

          ช่วงตอนเที่ยงบางวันก็จะพบที่สะพานเชื่อมของอนุสาวรีย์  ยืนตรงมุมห้างสรรพสินค้า  มีคนเดินเข้า-เดินออกตามห้างตลอดเวลา




          เวลาหกโมงเย็นถึงสี่ทุ่มในแต่ละวันบางวันก็อยู่สยาม บางวันก็อยู่สี่แยกราชประสงค์  รายได้ไม่แน่นอน  แต่สำหรับอุปกรณ์การเรียนกับค่าเสื้อผ้าของคนในครอบครัวทั้งหมดหกคน  พอมีเงินซื้อ  รายได้ได้มาจากการแสดงความสามารถ  ไม่อย่างนั้นพี่น้องของพวกผมก็ไม่ได้เรียนหนังสือ เพราะพอเปิดเทอมแต่ละครั้ง ใช้เงินเป็นหลักหมื่นเหมือนกัน  ครอบครัวผมทุกคนได้เรียนหนังสือกันทุกคน  แต่ผมกับน้องพอปิดเทอมต้องลงมากรุงเทพมหานครทันที   บางครั้งก็จะได้เสื้อผ้านักเรียน รองเท้า กระเป๋ากลับไปให้คนในครอบครัวด้วย

          เหนื่อยครับ หิวครับ ร้อนครับ  แต่ทำอย่างไรได้เพราะครอบครัวของผมมีพี่น้องหลายคน  ผมไม่ได้รับทุนการศึกษาใดๆ   เพราะคณะคุณครูบอกว่า ครอบครัวของผมขยันและมีลู่ทางทำมาหากินเอาทุนไม่ให้คนอื่น

          สำหรับการเป่าแคนของผมเรียนกับครูที่โรงเรียน และเป็นสมาชิกวงดนตรีของโรงเรียน  เพื่อนในวงทุกคนทราบว่าผมเอาความสามารถมาหากิน  ครูให้กำลังใจว่าเป็นโอกาสที่ดีได้ฝึกประสบการณ์เพราะต้องแสดงคนเดียวและแลกเงินคนที่เขาฟัง 


          ผมไม่อายหรอกครับมันคือการแสดง  ผมไม่ได้ขอเงิน  แต่คนที่ฟังเห็นว่าเด็กมีความสามารถก็แบ่งปัน ผมกับน้องก็รับครับ   ผมมากันสองคนพี่น้องนอนที่วัดไผ่ตันตลอดเวลาสามเดือนจนกว่าโรงเรียนจะเปิดเทอม

           ตัวอย่างขอผู้แสดงความสามารถที่เป็นเด็กและต้องดิ้นร้นเพื่อการศึกษา  เพราะคำว่า การศึกษา คือการลงทุน  เด็กเหล่านี้ก็ต้องใช้ถนนเป็นส่วนหนึ่งในการทำมาหากิน