เด็กเร่ร่อนคือใคร? ใครคือเด็กเร่ร่อน
เด็กเร่ร่อน หมายถึง เด็กที่ออกมาจากบ้านอย่างถาวร เด็กที่ออกมาจากบ้านชั่วคราวที่ยังมีบ้านหรือครอบครัวอยู่ และเด็กและครอบครัวที่อาศัยอยู่พร้อมทั้งทำมาหากินบนถนน (ความหมาย จากสหประชาชาติ)
สถิติของเด็กเร่ร่อน
พ.ศ. |
จำนวนเด็กเร่ร่อน |
แหล่งที่มา |
2531-2534 |
2,736 คน |
องค์กรพัฒนาเอกชนด้านเด็กเร่ร่อน |
2535 |
13,000 คน |
เครือข่ายองค์กรเพื่อเด็กเร่ร่อน |
2546-2548 |
14,000-16,000 คน |
ครูข้างถนน ที่ปฏิบัติงานรัฐและเอกชน |
2549-2551 |
15,000-20,000 คน |
ครูข้างถนน ที่ปฏิบัติงานรัฐและเอกชน |
2552-จนถึงปัจจุบัน |
30,000 คน กลุ่มแม่เด็กเร่ร่อนต่างด้าว 10,000 คน ทั่วประเทศ |
ครูข้างถนนที่ปฏิบัติงานรัฐและเอกชน จากงานวิจัย โครงการศึกษานโยบายเชิง(รูปแบบที่เหมาะสม)คุ้มครองสวัสดิภาพแม่และเด็กเร่ร่อน |
ทำไมเด็กออกมาเร่ร่อน
• ครอบครัวยากจน รายได้ไม่เพียงพอเลี้ยงดูกลายเป็นแรงงานเด็ก เด็กหาเลี้ยงครอบครัว ด้วยการขอทาน ขายยาเสพติด ขายพวงมาลัย
• ตัวเด็กเองเป็นเด็กสมาธิสั้น อยากใช้ชีวิตอิสระอยากรู้ ต้องการหาประสบการณ์แบบใหม่ ต้องการเป็นที่ยอมรับของกลุ่มเพื่อนเลือกใช้ถนนเป็นที่อยู่อาศัย และการดำเนินชีวิต
• เด็กออกจากโรงเรียนกลางคัน ออกมาจากสถานสงเคราะห์ บ้านขององค์กรพัฒนาเอกชน
• ครอบครัวไม่พร้อม เกิดความรุนแรง หย่าร้าง ครอบครัวเร่ร่อน
• สาเหตุอื่นๆ เช่น การพลัดหลงจากพ่อแม่ ถูกล่อลวง ถูกจับเมื่อสิ้นสุดคดีหาครอบครัวไม่พบแล้ว กลายเป็นเด็กเร่ร่อนต่างด้าว
ตัวตนของเด็กเร่ร่อน
สิ่งที่เด็กเร่ร่อนประสบอยู่
• ไร้ที่อยู่อาศัย นอนริมถนน สถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน ต่อมอสะพาน โป๊ะเรือ หน้าห้างสรรพสินค้า เป็นต้น
• ขาดสิทธิพื้นฐาน เสื้อผ้า เวลาป่วยจะปล่อยให้หายเองไม่มียา อาหารคุ้ยหาตามถังขยะ
• ไร้สิทธิใดใด ไม่มีโอกาสได้เรียนหนังสือฝึกอาชีพ ไม่มีเอกสารทางทะเบียนราษฎร์ อยู่เหมือนคนเถื่อนในประเทศ
• ตกเป็นเครื่องมือในการแสวงหาประโยชน์ทางเพศ อาชญากรรม
การทำมาหากินของเด็กเร่ร่อน
• ขอทาน เก็บขยะขาย ขายเรียงเบอร์ ขายดอกไม้ ขายพวงมาลัย ขายพลุ ขายสินค้าพื้นเมือง เข็นรถรับจ้างขนของ เข็นผัก กางร่ม รับจ้างถ่ายรูปกับนักท่องเที่ยว เป็นต้น
• ขายบริการทางเพศ ขายยาเสพติด ขายซีดีเถื่อน สินค้าเถื่อน รับจ้างติดคุก ชีวิตจะวนเวียนอยู่กับโรงพักและสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน จนสู่คุกผู้ใหญ่
เด็กเร่ร่อนวัยรุ่นเต็มบ้าน
-เคยเร่ร่อนกับครอบครัว ใช้ถนนเปรียบเสมือนบ้าน เมื่อโตขึ้นมาขอใช้ชีวิตอิสระ
-เคยเป็นเด็กที่เคยหาเลี้ยงครอบครัวมาก่อน พอโตขึ้นมาต้องการที่จะเลี้ยงตัวเอง
-เป็นเด็กเร่ร่อนที่หยุดเร่ร่อน เข้าไปอยู่ในสถานสงเคราะห์ของรัฐและองค์กรพัฒนาเอกชน และคิดว่าตัวเองโตแล้วมาใช้ชีวิตบนถนนอีกครั้ง
-เป็นเด็กที่ไม่เคยรับบริการที่ไหน เลี้ยงตนเองตั้งแต่เด็กจนถึงวัยรุ่น และกำลังกลายเป็นแก๊งในพื้นที่ต่างๆ
สิ่งที่จะเกิดขึ้นในสังคมไทย
-เด็กเร่ร่อนวัยรุ่นเป็นผู้ก่ออาชญากรรมทุกรูปแบบ รวมตัวเป็นแก๊ง
-โรคเอดส์ในกลุ่มเร่ร่อนวัยรุ่น ตายเฉลี่ยวันละ 3 คน
-เชื่อมั่นในตนเองโดยไม่ยอมรับบริการใดๆของรัฐ ไม่พัฒนาตน
แม่และเด็กเร่ร่อนต่างด้าวเต็มเมืองไทย
• จากการทำงานของมูลนิธิสร้างสรรค์เด็ก ใน 2 ปี (พ.ศ. 2556-2557) พบแม่และเด็กเร่ร่อนต่างด้าว 195 ครอบครัว เด็กกว่า 600 คน เข้าเมืองผิดกฎหมาย ตกเป็นเหยื่อการค้ามนุษย์ ถูกเอาเปรียบจากเจ้าหน้าที่ เข้าไม่ถึงสวัสดิการขั้นพื้นฐาน
การศึกษา การรักษาพยาบาล ที่อยู่อาศัย และสิทธิในความเป็นคน